در این مقاله درباره چربی سوزی و لاغری بدون بازگشت برای شما مقاله جامع ای ارائه می دهیم. سازندگان مکملهای چربی سوز مدعی هستند که اگر این چربی سوزها به صورت علمی استفاده شوند میتوانند در کاهش بافت چربی مؤثر باشند، اما بهتر است مصرف کنندگان این قبیل مکملها برای دوری از سردرگمی به طور علمی با فرایند چربی سوزی آشنا شوند که در این مقاله به طور کامل مورد بحث قرار گرفته است.
حقایقی در مورد چربی سوزی و لاغری
برای سادهتر شدن مطلب، منظور ما از چربی در این مقاله چربیهای دارای بافت زرد رنگ است که در زیر پوست و اطراف اندامها جمع شده و علت اصلی اضافه وزن و نداشتن سبک زندگی فعال هستند. تقریبا هر غذایی که مصرف میکنیم دارای کالری بیشتری نسبت به میزان نیاز بدن در لحظه مصرف آن است و این کالری اضافی برای فعالیتهای بعدی بدن ذخیره میشود. قندهای ساده و برخی آمینواسیدهای حاصله از پروتئین با زنجیره بلند تحت عنوان گلیکوژن در بدن ذخیره میشوند. اغلب گلیکوژن ذخیره شده در عضلات اسکلتی و کبد ذخیره میشود. ضمنا چربی و قندهای اضافه توان ذخیره شدن به عنوان چربی را نیز دارند.
چربیها به طور عام در بافتهایی به نام ادیپوز ذخیره میشوند که باعث به وجود آمدن سلولهای سفید رنگ چربی است که البته انواع دیگری از سلولهای چربی که قهوهای هستند نیز و.جود دارد که دارای عملکرد متفاوتی هستند. اگرچه اغلب افراد در مورد میزان درصد چربی بدن خود شکایت دارند اما وجود چربی برای بعضی اندامها حیاتی است. بافت ادیپوز یا همان چربی ذخیره شده انرژی لازم برای فعالیتهای بعدی بدن را تأمین میکند، از تجمع چربی در بافتها و اندامهایی که وابسته به چربی نیستند مانند رگها، فضاهای میان بافتی و حتی در داخل خود کبد پیشگیری میکند و باعث ترشح هرمونهایی میشود که پیامهایی به مغز میفرستند تا متابولیسم کل بدن را تنظیم کند.
بهترین عملکرد سلولهای چربی زمانی اتفاق میافتد که بیش از حد تجمع پیدا نکرده باشند. یک باور قدیمی این بود که با همان تعداد سلولهای چربی که متولد شدهایم در طول عمر زندگی خواهیم کرد وتعداد آنها بیشتر نخواهد شد که امروزه میدانیم این موضوع حقیقت ندارد و تعداد سلولهای چربی تغییر میکند و میتواند افزایش یابد اما نه به سرعت. در واقع زمانی که کالری بیش از حد در بلند مدت دریافت شود شرایطی فراهم میشود تا سلولهای چربی بزرگتر شوند. سلولهای چربی که سایز گرفتهاند تحت عنوان سلولهای «هایپرتروفیک» شناخته میشوند و پیامی مبنی بر عدم سلامت عمومی بدن صادر میکنند.
یادمان باشد اگرچه پرخوری یکی از گناهان هفت گانه است اما چاقی تنها یک بیماری است. کاهش وزن برای افراد دارای اضافه وزن فقط کاهش وزن نیست بلکه دارای مزایای متابولیک بسیار از جمله کاهش سایز سلولهای چربی است. بنابراین دانستن اینکه سلولهای چربی چطور چربی را ذخیره، شکسته و سپس مصرف میکنند کمک خواهد کرد تا درک بهتری از «علم» چربی سوزی داشته باشیم. برای رشد سلولهای چربی تنها به وجود چربی بیشتر در خون که تریگلیسیرید نامیده میشود نیازی نیست بلکه نیاز به فعال شدن آنزیمی در اندامکهای سلولهای چربی است که تریگلیسیرید را شکسته و به گلیسرول و اسیدهای چرب آزاد تبدیل میکند. چربیها اغلب به عنوان لیپوپروتئین در خون حرکت میکنند که به صورت سه اسید چرب متصل به گلیسرول است. تریگلیسیرید نمیتواند توسط سلولهای چربی جذب شود اما میتواند به عنوان گلیسرول و اسیدهای چرب آزاد جذب شود. البته خود تریگلیسیرید میتواند در ساختاری به نام گلوبیول ذخیره شود که در واقع فضایی در سلولهای چربی است که مواد روغنی را نگهداری میکند. گلوبیول درون سلول چربی است و غیر فعال است و درست همان عاملی است که دانشمندان عنوان میکنند سلولهای چربی تنها محل ذخیره چربی است و نه یک بافت فعال که بتواند تمام بدن را تحت تأثیر قرار دهد، که در این مورد در ادامه بیشتر بحث خواهیم کرد.، که در این مورد در ادامه بیشتر بحث خواهیم کرد.
محرکهای شکستن سلول چربی
آنزیمی به نام «لیپوپروتئین لیپاز» در سلولهای چربی ترشح میشود که میتواند لیپوپروتئینهای موجود در خون را بشکند. برای فعال شدن این آنزیم نیاز به ارسال پیام و شرایط خاصی است. این آنزیم در زمانهای حین و پس از صرف غذا، هنگام حضور مقادیر بالای قند و یا تحت تأثیر انسولین فعال میشود. تمرین و یا هر نوع فعالیت بدنی منجر به کاهش ترشح آنزیم لیپاز میشود و دیگر بافتها با پاسخ متفاوتی نسبت به این آنزیم عمل میکنند به عنوان مثال تمرین کردن یا بودن در شرایطی مانند ناشتا باعث افزایش آنزیم لیپاز در عضلات اسکلتی میشود. بنابراین سلولها باید در شرایط خاصی قرار بگیرند.
اگر شما دارای شکم بزرگی هستید در واقع میتوانید کالری مازاد بیشتری را برای مصرف بعدی ذخیره کنید و زمانی که گرسنهاید یا زندگی فعالی دارید کالریهای مازاد به جای تجمع صرف نیازهای متابولیک عضلات فعال و در واقع تأمین انرژی آنها خواهد شد. بنابراین [highlight color=”yellow”]از غذاهای دارای کربوهیدرات بالا پرهیز کنید، در واقع سعی کنید انسولین در حد متعادل ترشح شود، پس از صرف غذا یک گوشه ننشینید تا جریان خون در عضلات بتواند آنزیم لیپاز را تحریک کند[/highlight] و نه سلولهای چربی بسیاری از افراد خصوصا کسانی که دارای اضافه وزن هستند به انسولین مقاوم هستند. یعنی این افراد انسولین بالا در جریان خون را حفظ کرده و پس از صرف غذا مجددا انسولین بیشتری نسبت به افراد عادی ترشح میکنند و اغلب دارای سلولهای چربی هایپرتروفیک و یزرگی هستند. سلولهای هایپرتروفیک به سرعت آنزیم لیپاز را تحریک نمیکنند و اغلب اسیدهای چرب را نیز وارد جریان خون میکنند.
ممکن است که این مکانیزم نوعی از دست دادن چربی به نظر برسد اما در نهایت چربی را در انبارکهایی با نام «چربی اکتوپیک» ذخیره میکند که کاملا متابولیسم را به هم میزنند. [highlight color=”yellow”]افرادی که در سن میانسالی هستند و چربی اکتوپیک دارند بسیار مستعد مبتلا به سندروم متابولیک هستند که از عوامل اصلی ابتلا به فشار خون بالا، دیابت نوع دوم و بیماریهای قلبی عروقی است.[/highlight] البته مکملها و داروهای چربی سوزی ممکن است بتوانند در کاهش ذخایر چربی که از مصرف نشاسته و جذب نامناسب رودهای ایجاد شدهاند کمک کنند و یا حساسیت به انسولین را بهبود دهند
هورمونها و آنزیمهای سلول چربی
کاهش مقدار چربی بدن تابع شرایط گیرندهها و آنزیمهایی درون و روی سلولهای چربی است. از آنجا که ذخیره سازی چربی در شرایط حضور کالری مازاد، بالا بودن میزان قند خون و انسولین است از طرف دیگر شکست و مصرف ذخایر چربی از سلولهای چربی در زمان عدم مصرف کالری، هایپوگلسیمی یا افت قند خون، ترشح متناسب هورمونها و در خلال فعالیتهای بدنی اتفاق میافتد.
از آنجا که سلول چربی نیازمند شکست تریگلیسیرید ذخیره شده پیش از انتشار اسیدهای چرب و گلیسرول در جریان خون است، آنزیمهای متعددی در این فرایند دخیل هستند. به هر حال پیامهای لازم برای انجام این فرایند از طریق گردش خون ارسال میشود و گیرندههای خاصی فعال میشوند. از آنجا که ذخایر چربی به انسولین پاسخ میدهند، هورمونهای بسیار دیگری نظیر گلوکاگون، کورتیزول، اپی نفرین، آندرنالین، پپتایدهای دفع سدیم و همچنین هورمون رشد نیز وجود دارند که بر خلاف انسولین عمل میکنند. بدن نگران ظاهر عضلات سیکس پک خود نیست، اما زمانی که قند خون بسیار کاهش یابد به واسطه نیاز عملکرد صحیح مغز به گلوکز، این هورمونهای محافظتی برای کسب و تأمین انرژی مورد نیاز مغز ترشح میشوند. دیگر بافتهای بدن هم میتوانند از اسیدهای چرب به عنوان انرژی استفاده کنند، در واقع بعضی بافتها حتی استفاده از اسید چرب برای تأمین انرژی خود را به قندها ترجیح میدهند که به عنوان مثال میتوان از عضله قلب نام برد. بنابراین چربیهای ذخیره شده آزاد میشوند تا انرژی لازم برای کبد، عضلات، قلب و دیگر اندامها را تأمین کنند و این در زمانی است که قند برای مصرف مغز به اندازه کافی در دسترس باشد.
علاوه بر این، هورمونهای مخالف انسولین نیز تمایل دارند تا پروتئینهای عضلانی را به منظور رهاسازی امینو اسیدها به داخل جریان خون بشکنند. بعضی امینو اسیدها قابلیت تبدیل به گلوکز را دارند در حالی که بعضی دیگر به کتونها تبدیل میشوند که توسط بسیاری از بافتها مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از هورمونهایی که نقش کلیدی در چربی سوزی دارد و در خلال گرسنگیهای نسبتا طولانی کاهش میابد هورمون تیروئید است. بسیاری از افرادی که از رژیمهای بسیار کم کالری استفاده میکنند به سوخت و ساز پایینی در مصرف کالری روزانه خواهند رسید که از طریق همین فرایند اتفاق میافتد
تمرین و شرایط کم کالری
بودن در شرایط گرسنگی لازم نیست تا چند روز طول بکشد. بعضی افراد به صورت سینوسی خود را در شرایط کم کالری قرار میدهند یعنی بعضی روزها کم کالری و بعضی روزها بسیار کم کالری تا بتوانند مصرف چربی توسط بدن را افزایش دهند. بودن در شرایط ناشتا میتواند فاصله وعدههای غذایی باشد که فرصت کافی توسط بدن برای برداشت مواد مغزی وجود دارد و پاسخهای هورمونی و متابولیک به غذای مصرف شده داده میشود. بسیاری از مردم هنگام صبح در شرایط ناشتا بودهاند چرا که هنگام شب و چیزی در حدود هشت ساعت غذایی دریافت نکردهاند. برای کسانی که هر چند ساعت یکبار یک وعده غذایی دارند مانند ورزشکاران، در خلال شب تنها زمانی است که چیزی مصرف نمیکنند. بعضی افراد هنگام صبح به منظور مصرف بیشتر سلولهای چربی و کالریهای تازه موجود در عضلات توسط بدن یک تمرین کم شدت هوازی انجام میدهند. خیلی مهم است که در شرایط ناشتا از انجام تمرینات پر شدت هوازی و یا طولانی پرهیز کنید چرا که شدیدا بدن را در شرایط کاتابولیک قرار داده و عضلات را از بین خواهد برد. علاوه بر این، استفاده از مکملهای ترموژنیک چربی سوز نیز ممکن است به واسطه افزایش نرخ مصرف کالری توسط عضلات و چربیهای قهوهای منجر به چربی سوزی شود. ماده موجود در برگ زیتون (الوروپین) نیز میتواند این فرایند را با افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب در عضلات و همچنین چربیهای قهوهای تسریع کند.
همکاری سلولهای چربی با مغز
مهم است که بدانیم [highlight color=”yellow”]یک سلول چربی تنها یک کیسه نیست که چربیها درون آن باشند بلکه اعمال حیاتی مانند هماهنگی با مغز و دیگر بافتها به منظور ذخیره انرژی و همچنین سلامت عمومی بدن را نیز انجام میدهد. زمانی که سلولهای چربی خیلی بزرگ میشوند پیامی مبنی بر به خطر افتادن سلامت عمومی مانند عملکرد ناصحیح جذب مواد غذایی، اشتها، پایین آمدن متابولیسم، عملکرد ناصحیح هورمونها، تورم و احتباس آب که خود منشا بیماریهای دیگر است و احتمال وجود بیماریهای مزمن که در اثر اضافه وزن به وجود میایند مخابره میشود.[/highlight]
سلول چربی دو هورمون مهم با نامهای لپتین و آدیپوتکتین را ترشح میکند. در یک شخص سالم و دارای وزن متناسب، هورمون لپتین نشان دهنده مقدار انرژی ذخیره شده در دسترس را نشان میدهد و در واقع هورمون کنترل وزن و اشتها است و برای بدن مهم است که بداند اصطلاحا «باک ماشینش پر است» و ذخایر آن کامل است. هورمون لپتین اعمال خود را از طریق مسیرهای متابولیک و گیرندههای خاص مغز انجام میدهد. افراد دارای اضافه وزن کمبود لپتین ندارند بلکه مشابه انسولین، این افراد سطوح بالای لپتین در خون را به واسطه سایز بالای سلولهای چربی خود حفظ میکنند. زمانی که همیشه چراغ هشدار هورمون لپتین روشن باشد بدن بتدریج عادت میکند تا آن را نادیده بگیرد. این عمل باعث کاهش نرخ سوخت و ساز شده و باعث اختلال در عملکرد گوارشی میشود.
آدیپوتکتین هورمونی است که پیام تغییر سلامت عمومی از جمله مقاومت به انسولین را مخابره میکند. بر خلاف لپتین، که با افزایش سایز سلولهای چربی افزایش میابد، زمانی که سلولهای چربی هایپرتروفیک میشوند ادیپوتکتین کاهش میابد و به این معناست که عملکرد مناسبی ندارد و سعی میکند کالریهای موجود را تحت عنوان چربی آکتوپیک ذخیره کند و افزایش چربی آکتوپیک به معنای اختلال در متابولیسم، عملکرد کبد، عضلات، عروق و دیگر بخشهای بدن خواهد بود.
یک کلک کوچک میتوان به سلولهای چربی زد تا توسط بدن سالم در نظر گرفته شوند در حالی که در واقع نیستند و آن «کاهش تدریجی وزن» است. بدن دروغ نمیگوید چرا که مغز به طور کامل در حال نظارت بر عملکرد آن است و کاهش منطقی و تدریجی وزن بدن همراه است با بهبود عملکرد آن به طوری که افراد به ترتیب و به مرور از فاز چاقی به فاز اضافه وزن و سپس وزن طبیعی برسند و این فرایند باعث میشود سلولهای چربی از افزایش قند فوری خون که مورد علاقه انسولین است فراخوان شوند.
درمان لپتینی خصوصا در افرادی که نسبت به آن مقاومت پیدا کردهاند در مقایسه با کسانی که کمبود آن را دارند (جز در موارد خاص) پاسخ مثبتی نداده است. احتمالا یکی از دلایل مقاومت به لپتین حضور هورمون دیگری به نام MSH است که تحت نام ملانوتان نوع دوم که برای تولید رنگ و برنزه کردن پوست کاربرد دارد و در مغز فعال است وجود دارد. اما آیا افراد چاق میتوانند با در معرض قرار گرفتن اشعه UV باعث کاهش تولید MSH پوست شوند؟ ممکن است اما احتمالا تأثیر ضعیفی خواهد داشت
تغییر در سبک زندگی برای چربی سوزی و لاغری بدون بازگشت
خیلی خوب بود اگر چربی سوزی با ساخت یک قرص در دسترس قرار میگرفت و یا نسبت به تأثیر داروها و مکملهای چربی سوز اطمینان خاطر وجود داشت. اما به هر حال تنها راه صحیح موفقیت در چربی سوزی بدون بازگشت همواره تغییر سبگ زندگی است. ممکن است تعییر به زندگی با رژیم غذایی سالم و قرار دادن فعالیت بدنی در برنامههای روزانه قدری زمانبر باشد اما نتایج حاصل از آن ماندگار خواهد بود.